पं. जवाहरलाल नेहरू (Pandit Jawaharlal Nehru) यांचा जन्म १४ नोव्हेंबर १८८९ रोजी अलाहाबाद येथे काश्मिरी ब्राह्मण कुटुंबात झाला. त्यांच्या आईचे नाव स्वरूपाराणी व वडिलांचे नाव मोतीलाल नेहरू. हे कुटुंब पूर्वी काश्मीरमध्ये राहत होते. त्यांचे मूळ आडनाव ” कौल ” असे होते. या कौल घराण्यातील लोक सुसंस्कृत आणि पर्शियन भाषेचे विद्वान होते.१४ नोव्हेंबर हा दिवस आपण … Read more
सरदार वल्लभभाई पटेल हे एक महान स्वातंत्र्य सैनिक आणि भारताचे पहिले उपपंतप्रधान व गृहमंत्री होते. त्यांनी स्वातंत्र्यानंतर ५६५ संस्थानांना भारतात विलीन करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली, ज्यामुळे त्यांना भारताचे लोहपुरुष म्हणून ओळखले जाते. त्यांनी वकिली केली आणि म. गांधींच्या प्रभावाखाली स्वातंत्र्य संग्रामात भाग घेतला, बार्डोलीत सत्याग्रहात भाग घेऊन आंदोलनाचे नेतृत्व केले. त्यांचा जन्मदिवस ‘ राष्ट्रीय एकता … Read more
संत नामदेव महाराजांची ओळख संसारिक दुर्दशेवर मात करून आध्यात्मिक साधनेच्या जोरावर सामान्य माणूसही असामान्य संत होऊ शकतो, हे नामदेव महाराजांनी आपल्या जीवन साधनेतून लोकांना पटविलेले आहे. मुक्ती सुखापेक्षाही भक्ती सुखाची थोरवी अधिक आहे आणि संन्यास आश्रमातील दुष्कर उग्र तपापेक्षा गृहस्थाश्रमातील सौम्य व सुखकर नामजपच सामान्य जीवांच्या जीवनाचे सार्थक करील याचा स्वानुभवसिद्ध साक्षात्कार नामदेवांनी भाविक- जनांना … Read more
जन्म ,शिक्षण ,बालपण. अण्णाभाऊ साठे (Annabhau Sathe) यांचा जन्म १ ऑगस्ट १९२० रोजी सांगली जिल्ह्यातील वाटेगावात मातंग कुटुंबात झाला. तो काळ ब्रिटिश राजवटीचा होता. त्यावेळी मातंग समाजाला ब्रिटिशांनी गुन्हेगार म्हणून नोंदविले होते. कुठेही काहीही झाले तरीही पोलीस सर्वप्रथम गुन्हेगार म्हणून नोंद असलेल्या समाजाच्या घरांवर धाड टाकत असत. अण्णांच्या गावांमध्ये एकच शाळा होती. त्यावेळच्या प्रथेप्रमाणे शाळेमध्ये … Read more
वयाच्या चौदाव्या वर्षी सशस्त्रक्रांतीने देशाचे स्वातंत्र्य मिळविण्याची प्रतिज्ञा करणारे पहिले क्रांतिकारक. उत्कृष्ट कवी, नाटककार, विज्ञाननिष्ठ समाज सुधारक ,हिंदू राष्ट्रवादाचे प्रणेते, प्रभावी वक्ते व क्रांतिकारकांचे ते संघटक होते. बॅरिस्टर म्हणून कायदेतज्ञही होते. भारताचा सांस्कृतिक इतिहास हे सावरकरांचे प्रेरणास्थान होते. स्वातंत्र्यवीर सावरकर यांची माहिती जन्म, बालपण, व शिक्षण. वीर सावरकरांचा जन्म २८ मे १८८३ रोजी नाशिक जवळील … Read more
या लेखात आपण Lokmanya Tilak Information in Marathi म्हणजेच लोकमान्य टिळक यांचे संपूर्ण जीवनकार्य जाणून घेणार आहोत. Lokmanya Tilak Information in Marathi | जन्म व शिक्षण. लो. टिळकांचा जन्म रत्नागिरीत २३ जुलै १८५६ रोजी झाला. त्यांचे खरे नाव केशव असे होते. पण त्यांना लहानपणी बाळ असे म्हणत. त्यामुळे पुढेही बाळ हेच त्यांचे नाव पडले. टिळकांच्या … Read more
शालेय विद्यार्थ्यांसाठी महत्त्वाचे ४०+ मराठी Vakyaprachar अर्थांसहित. परीक्षेसाठी उपयुक्त, सहज समजणारे आणि लक्षात राहणारे वाक्यप्रचार यादीसह. शालेय विद्यार्थ्यांसाठी महत्त्वाचे ‘वाक्यप्रचार’ (Vakyaprachar) अर्थांसहित १) एरंडाचे गुऱ्हाळ- कंटाळवाणे भाषण करणे.२) कणिक तिंबणे-मार देणे.३) कळीचा नारद- भांडणे लावणारा.४) काखा वर करणे- जवळ काही नसणे.५) कणाडोळा करणे- लक्ष न देणे.६) कागदी घोडे नाचविणे – फक्त लेखनात शूरपणा दाखविणे.७) काकदृष्टीने … Read more
परिचय (Introduction)(School Marathi Mhani): मराठी भाषेतील म्हणी म्हणजे अनुभवाचे आणि शहाणपणाचे सार असलेली लहानशी वाक्यं. या म्हणी शालेय विद्यार्थ्यांना निबंध, भाषण, लेखन आणि संवाद यामध्ये खूप उपयुक्त ठरतात. या लेखात आपण ४५ हून अधिक महत्त्वाच्या मराठी म्हणी त्यांच्या सोप्या अर्थासह पाहणार आहोत. या म्हणी वाचून तुम्हाला नक्कीच भाषेचा गोडवा आणि अनुभवाचे सार समजेल. म्हण म्हणजे … Read more
(Ahilyabai Holkar)अहिल्याबाई होळकर – एक आदर्श राणी. कर्तुत्वाचा, चारित्र्याचा आणि नेतृत्वाचा आदर्श ज्या श्रेष्ठ महिले कडून घ्यावा ती श्रेष्ठ महिला म्हणजे आहिल्याबाई होळकर होय. (Ahilyabai Holkar)अहिल्याबाई होळकर बालपण. औरंगाबाद जिल्ह्यातील बीड तालुक्यात सिना नदीच्या तीरावर चौंडी येथे ‘ माणकोजी शिंदे ‘ राहत होते. ते गावचे पाटील होते. इ.स.१७२५ मध्ये त्यांना एक मुलगी झाली. तिचे अहिल्या … Read more
भारतात जे महान पुरुष होऊन गेले, त्यात जागतिक कीर्तीचे महाकवी, तत्त्वज्ञ, साहित्यिक आणि नवीन शिक्षण पद्धतीचे प्रवर्तक म्हणून रवींद्रनाथ टागोरांचे (Rabindranath Tagore) नाव घ्यावे लागते. त्यांना नोबेल पारितोषिक मिळाले, ज्यामुळे ते जगातील पहिले गैर युरोपिय आणि साहित्यातील पहिले गीतकार बनले. जन्म व शिक्षण. रवींद्रनाथ टागोर(Rabindranath Tagore) यांचा जन्म ७ मे १८६१ रोजी बंगालमधील जोजासांको या … Read more
Narasimha Jayanti- नरसिंह जयंतीचे महत्त्व नरसिंह जयंती ही भगवान विष्णूंच्या चौथ्या अवताराच्या जन्माचा उत्सव आहे. या दिवशी भगवान नरसिंह, यांना अर्धा सिंह आणि अर्धा मानव म्हणून ओळखले जाते. त्यांची पूजा केली जाते. या अवताराने हिरण्यकश्यपूचा वध केला, जो त्यांच्या भक्ताला प्रल्हादाचे रक्षण करण्यासाठी होता. वैशाख शुद्ध चतुर्दशी या दिवशी श्री नरसिंह जयंती (Narasimha Jayanti) असते. … Read more
Complete Guide to Akshaya Tritiya 2025 | अक्षय्य तृतीया अक्षय्य तृतीया (Akshaya Tritiya) हिंदू दिनदर्शिकेतील एक दिवस आहे. हिंदू दिनदर्शिकेप्रमाणे वैशाख शुद्ध तृतीया या दिवशी अक्षय्य तृतीया येते. अक्षय्य तृतीया (Akshaya Tritiya) साडेतीन मुहूर्तांपैकी एक शुभ मुहूर्त समजला जातो. काल- विवेक या ग्रंथामध्ये या दिवशी व्रत करण्याचे महत्त्व विशद केले आहे. जैन धर्मामध्येही या दिवशी … Read more
Good Friday 2025 | गुड फ्रायडे गुड फ्रायडे (Good Friday) याला (पवित्र शुक्रवार Holy Friday/Black Friday काळा शुक्रवार/महा शुक्रवार great Friday ) असेही म्हणतात. हा ख्रिस्ती धर्मातील एक सुटीचा दिवस आहे. येशूच्या वधस्तंभावर चढवलेल्या आणि कॅलव्हरी किंवा गोलगोथा येथे त्याच्या मृत्यूचे स्मरण करणारा ख्रिश्चन पवित्र दिवस आहे. ईस्टर च्या आधी शुक्रवारी हा सण पाळला जातो. … Read more
Dr Babasaheb Ambedkar Information in Marathi डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर बालपण व शिक्षण. रत्नागिरी जिल्ह्यातील अंबवडे हे आंबेडकरांचे मूळ गाव. त्यांचे आडनाव सपकाळ होते. आंबेडकरांचे आजोबा मालोजी सपकाळ हे लष्करी शिपाई होते. लष्करी शिपायांच्या मुलांसाठी छावणीत शाळा असत. तिथे त्यांच्या मुलाचे रामजीचे शिक्षण झाले. रामजींचे विसाव्या वर्षी भीमाबाईशी लग्न झाले. विवाह नंतर रामजी पुण्याच्या पंतोजी शाळेत … Read more
चैत्र महिन्यातील पहिल्या पंधरवड्यातील नववा दिवस म्हणजे चैत्रशुद्ध नवमी. याच दिवशी आयोध्या नगरीत प्रभू रामचंद्र यांचा जन्म झाला. म्हणून त्यास रामनवमी (Ram Navami) असे म्हणतात. लंकेचा राजा रावण. लंकेचा राजा रावण अत्यंत बलाढ्य व शूर होता. तो अतिशय दुष्ट, क्रूर, अत्याचारी होता. ब्रह्मदेव, भगवान शंकर यांनी दिलेल्या वरांमुळे तो उन्मत्त झाला. तो ब्राह्मणांचा व ऋषीमुनींचा … Read more
Gudi Padwa Information in Marathi | गुढीपाडवा माहिती मराठी 2025 हा एक भारतीय सण असून तो हिंदू दिनदर्शिकेप्रमाणे चैत्र प्रतिपदेला महाराष्ट्रात साजरा केला जातो. शालिवाहन संवत्सराचा हा पहिला दिवस आहे. वेदांग ज्योतिष या ग्रंथात सांगितलेल्या साडेतीन मुहूर्तांपैकी हा एक मुहूर्त आहे. या दिवशी नवीन वस्तू खरेदी, व्यवसाय प्रारंभ, नव उपक्रमांचा प्रारंभ, सुवर्ण खरेदी इत्यादी गोष्टी … Read more
Holi Information in Marathi | होळी पौर्णिमा/होळी उत्सव होळी हा रंग, प्रेम आणि वसंत ऋतूचा सण म्हणून साजरा केला जाणारा लोकप्रिय आणि महत्त्वाचा हिंदू सण आहे. हा सण राधा आणि कृष्ण या देवतांचे शाश्वत आणि दैवी प्रेम साजरे करतो. या व्यतिरिक्त, हा दिवस वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे, कारण तो हिरण्यकश्यपूवर नरसिंहाच्या रूपात विष्णूच्या विजयाचे … Read more
What is Mahashivratri in Marathi महाशिवरात्री. हा एक हिंदू सण आहे, जो दरवर्षी फेब्रुवारी ते मार्च दरम्यान शिवाच्या सन्मानार्थ साजरा केला जातो. हिंदू दिनदर्शिकेनुसार हा सण फाल्गुन महिन्याच्या पूर्वार्धाच्या चौदाव्या दिवशी साजरा केला जातो. हा सण शिवपार्वतीच्या लग्नाचे स्मरण करतो. या प्रसंगी शिव त्यांचे दैवी तांडव नृत्य करतात. या दिवशी शिवाचे स्मरण करतात आणि प्रार्थना, … Read more
Ratha Saptami Mahiti Marathi | रथसप्तमी मघ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील सप्तमीचा दिवस, हाच रथसप्तमी म्हणून साजरा केला जातो. बंगालमध्ये या दिवसाला भास्कर सप्तमी म्हणतात. माघ महिन्याला भाकरीमास व रथसप्तमीला भाकरी सप्तमी असेही म्हणतात. उत्तरेत या दिवसाला अचल जयंती सप्तमी असे म्हणतात. महाराष्ट्रात मात्र या दिवसाला रथसप्तमी असेच म्हणतात. महाराष्ट्रात मात्र या दिवसाला रथसप्तमी असेच म्हणतात. … Read more
मकर संक्रांत.(Makar Sankranti) सूर्याचा मकर राशितप्रवेश करण्याचा हा दिवस. संक्रांत म्हणजे संक्रमण, सूर्याचा एका राशीतून दुसऱ्या राशीत जाण्याच्या क्रियेस संक्रमण म्हणतात. मकर संक्रांत हा सण १४ जानेवारीला येतो. या दिवसानंतर सूर्य विषुववृत्ताच्या उत्तरेकडे सरकू लागतो व दिवस थोडा थोडा मोठा होऊ लागतो. मकरसंक्रांत (Makar Sankranti) सणाची प्राचीन परंपरा. या सणाला खूप प्राचीन परंपरा आहे. जेव्हा … Read more